008 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 75 آيتون ۽ 10 رڪوع آھن
تفھيم القرآن
مُترجم: سيد ابوالاعليٰ مودودي
يَسْــــَٔـلُوْنَكَ عَنِ الْاَنْفَالِ ۭ قُلِ الْاَنْفَالُ لِلّٰهِ وَالرَّسُوْلِ ۚ فَاتَّقُوا اللّٰهَ وَاَصْلِحُوْا ذَاتَ بَيْنِكُمْ ۠ وَاَطِيْعُوا اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ ٓ اِنْ كُنْتُمْ مُّؤْمِنِيْنَ 1
توکان غنيمت جي مال بابت پڇا ڪن ٿا. چوينِ ته غنيمت جو مال الله ۽ سندس رسول جو آهي. پوءِ توهان الله کان ڊڄو ۽ پاڻ ۾ هڪ ٻئي سان لاڳاپا ٺيڪ رکو ۽ الله ۽ سندس رسول جي تابعداري ڪريو، جيڪڏهن توهان مؤمن آهيو
— سيد ابوالاعليٰ مودودياِنَّـمَا الْمُؤْمِنُوْنَ الَّذِيْنَ اِذَا ذُكِرَ اللّٰهُ وَجِلَتْ قُلُوْبُهُمْ وَاِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ اٰيٰتُهٗ زَادَتْهُمْ اِيْـمَانًا وَّعَلٰي رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُوْنَ ښ 2
سچا مؤمن ته اهي ماڻهو آهن، جن جون دليون الله جو ذڪر ٻڌي ڏڪي وڃن ٿيون ۽ جڏهن الله جون آيتون سندن آڏو پڙهيون وڃن ٿيون ته سندن ايمان وڌي وڃي ٿو ۽ هو پنهنجي رب تي ڀروسو ڪن ٿا
— سيد ابوالاعليٰ مودوديالَّذِيْنَ يُقِيْمُوْنَ الصَّلٰوةَ وَمِـمَّا رَزَقْنٰهُمْ يُنْفِقُوْنَ 3ۭ
اهي ماڻهو نماز قائم ڪن ٿا ۽ جيڪو رزق اسان کين ڏنو آهي ان مان (اسان جي واٽ ۾) خرچ ڪن ٿا
— سيد ابوالاعليٰ مودودياُولٰۗىِٕكَ هُمُ الْمُؤْمِنُوْنَ حَقًّا ۭ لَهُمْ دَرَجٰتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَمَغْفِرَةٌ وَّرِزْقٌ كَرِيْـمٌ 4ۚ
اهڙا ئي ماڻهو سچا مؤمن آهن. انهن لاءِ سندن رب وٽ وڏا درجا آهن، گناهن جي معافي آهي ۽ بهترين رزق آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديكَــمَآ اَخْرَجَكَ رَبُّكَ مِنْۢ بَيْتِكَ بِالْـحَقِّ ۠ وَاِنَّ فَرِيْقًا مِّنَ الْمُؤْمِنِيْنَ لَكٰرِهُوْنَ 5ۙ
(انهيءَ غنيمت جي مال واري معاملي ۾ به اهڙي ئي صورت پيش اچي رهي آهي جهڙي انهيءَ وقت آئي هئي جڏهن) تنهنجي رب توکي حق ساڻ تنهنجي گهر کان ٻاهر ڪڍي آندو هو ۽ مؤمنن مان هڪڙي ٽولي کي اها ڳالهه پسند نه هئي
— سيد ابوالاعليٰ مودودييُـجَادِلُوْنَكَ فِي الْـحَقِّ بَعْدَمَا تَبَيَّنَ كَاَنَّـمَا يُسَاقُوْنَ اِلَى الْمَوْتِ وَهُمْ يَنْظُرُوْنَ 6ۭ
هو انهيءَ حق جي معاملي ۾ توسان جهڳڙو ڪري رهيا هئا، حالانڪه حق ته بلڪل پڌرو ٿي چڪو هو. سندن حالت اها هئي جو ڄڻ ته اکين ڏٺي موت ڏانهن پيا گهليا وڃن
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَاِذْ يَعِدُكُمُ اللّٰهُ اِحْدَى الطَّاۗىِٕفَتَيْنِ اَنَّهَا لَكُمْ وَتَوَدُّوْنَ اَنَّ غَيْرَ ذَاتِ الشَّوْكَةِ تَكُوْنُ لَكُمْ وَيُرِيْدُ اللّٰهُ اَنْ يُّـحِقَّ الْـحَقَّ بِكَلِمٰتِهٖ وَيَقْطَعَ دَابِرَ الْكٰفِرِيْنَ 7ۙ
ياد ڪريو اهو موقعو، جڏهن الله توهان سان وعدو ڪري رهيو هو ته ٻنهي ٽولن مان هڪڙو توهان کي ملي ويندو، توهان پئي گهريو ته بنا هٿيارن وارو ٽولو توهانجي هٿ چڙهي، پر الله جو ارادو اهو هو ته پنهنجي فرمودن سان حق کي حق ڪري ڏيکاري ۽ ڪافرن جي پاڙ پٽي ڇڏي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديلِيُحِقَّ الْـحَقَّ وَيُبْطِلَ الْبَاطِلَ وَلَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُوْنَ 8ۚ
ته جيئن حق حق ٿئي ۽ باطل باطل ٿي وڃي، توڻي جو ڏوهارين کي اها ڳالهه ڪيڏي به اڻ وڻندڙ ڇونه لڳي
— سيد ابوالاعليٰ مودودياِذْ تَسْتَغِيْثُوْنَ رَبَّكُمْ فَاسْتَجَابَ لَكُمْ اَنِّىْ مُـمِدُّكُمْ بِاَلْفٍ مِّنَ الْمَلٰۗىِٕكَةِ مُرْدِفِيْنَ 9
جنهن موقعي تي توهان پنهنجي رب کي فرياد پئي ڪئي، ته هن جواب ۾ فرمايو ته آءٌ توهان جي مدد لاءِ هڪ ٻئي پٺيان هلندا ايندڙ هڪ هزار ملائڪ موڪلي رهيو آهيان
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَمَا جَعَلَهُ اللّٰهُ اِلَّا بُشْرٰي وَلِتَطْمَىِٕنَّ بِهٖ قُلُوْبُكُمْ ۭ وَمَا النَّصْرُ اِلَّامِنْ عِنْدِ اللّٰهِ ۭ اِنَّ اللّٰهَ عَزِيْزٌ حَكِيْمٌ ۧ10
اها ڳالهه الله توهان کي رڳو ان لاءِ ٻڌائي هئي ته توهان کي خوشخبري ملي ۽ توهان جي دلين کي انهيءَ وسيلي آٿت ملي، نه ته سوڀ ته هونئن به الله وٽان ئي نصيب ٿيندي آهي، بيشڪ الله زبردست ۽ داناءُ آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودودياِذْ يُغَشِّيْكُمُ النُّعَاسَ اَمَنَةً مِّنْهُ وَيُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِّنَ السَّمَاۗءِ مَاۗءً لِّيُطَهِّرَكُمْ بِهٖ وَيُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطٰنِ وَلِيَرْبِطَ عَلٰي قُلُوْبِكُمْ وَيُثَبِّتَ بِهِ الْاَقْدَامَ ۭ11
۽ اهو وقت پڻ (ياد ڪريو) جڏهن الله پنهنجي طرف کان ننڊاکڙائيءَ جي صورت ۾ توهان تي اطمينان ۽ بي ڊپائيءَ واري حالت طاري ڪري رهيو هو ۽ آسمانن مان توهان تي مينهن وسائي رهيو هو ته جيئن توهان کي پاڪ ڪري ۽ توهان کان شيطان جي پليتي دور ڪري ۽ توهان ۾ همت پيدا ڪري ۽ ان جي وسيلي توهان جا پير ڄمائي ڇڏي
— سيد ابوالاعليٰ مودودياِذْ يُوْحِيْ رَبُّكَ اِلَى الْمَلٰۗىِٕكَةِ اَنِّىْ مَعَكُمْ فَثَبِّتُوا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا ۭسَاُلْقِيْ فِيْ قُلُوْبِ الَّذِيْنَ كَفَرُوا الرُّعْبَ فَاضْرِبُوْا فَوْقَ الْاَعْنَاقِ وَاضْرِبُوْا مِنْهُمْ كُلَّ بَنَانٍ ۭ12
۽ اهو وقت به (ياد ڪريو) جڏهن تنهنجو رب ملائڪن کي وحي ڪري رهيو هو ته، "مان توهان سان گڏ آهيان، توهان ايمان وارن کي ثابت قدم رکو، آءٌ اجهو ٿو انهن ڪافرن جي دلين ۾ رعب وجهان، سو توهان انهن جا ڪنڌ ڪــُـٽيو ۽ ســَـنڌ سـَـنڌ کي سٽي ڇڏيونِ"
— سيد ابوالاعليٰ مودوديذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ شَاۗقُّوا اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ ۚ وَمَنْ يُّشَاقِقِ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ فَاِنَّ اللّٰهَ شَدِيْدُ الْعِقَابِ 13
اهو ان ڪري جو انهن ماڻهن الله ۽ سندس رسول جو مقابلو ڪيو ۽ جيڪو الله ۽ سندس رسول جو مقابلو ڪندو، الله ان کي سزا ڏيڻ ۾ ڏاڍو سخت آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديذٰلِكُمْ فَذُوْقُوْهُ وَاَنَّ لِلْكٰفِرِيْنَ عَذَابَ النَّارِ 14
اها اٿوَ توهانجي سزا، چکو ان جو مزو ۽ توهان کي خبر هجي ته حق جو انڪار ڪندڙن لاءِ دوزخ جو عذاب آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودودييٰٓاَيُّھَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اِذَا لَقِيْتُمُ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا زَحْفًا فَلَا تُوَلُّوْهُمُ الْاَدْبَارَ ۚ15
اي ايمان وارؤ! جڏهن توهان لشڪر جي صورت ۾ ڪافرن سان دوبدو ٿيو ته انهن جي مقابلي ۾ پٺي نه ڏيو
— سيد ابوالاعليٰ مودوديوَمَنْ يُّوَلِّهِمْ يَوْمَىِٕذٍ دُبُرَهٗ ٓ اِلَّا مُتَحَرِّفًا لِّقِتَالٍ اَوْ مُتَحَيِّزًا اِلٰي فِئَةٍ فَقَدْ بَاۗءَ بِغَضَبٍ مِّنَ اللّٰهِ وَمَاْوٰىهُ جَهَنَّمُ ۭ وَبِئْسَ الْمَصِيْرُ 16
جنهن به اهڙي موقعي تي پٺي ڏني، سواءِ ان جي جو يا ته جنگي چال طور ائين ڪندو هجي يا (پنهنجي) ٻئي لشڪر سان وڃي ملڻ لاءِ ، ته اهو الله جي غضب هيٺ اچي ويندو ۽ سندس ٺڪاڻو جهنم ٿيندو ۽ اهو ڏاڍو بڇڙو موٽڻ جو ماڳ آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديفَلَمْ تَقْتُلُوْهُمْ وَلٰكِنَّ اللّٰهَ قَتَلَهُمْ ۠ وَمَا رَمَيْتَ اِذْ رَمَيْتَ وَلٰكِنَّ اللّٰهَ رَمٰى ۚ وَلِيُبْلِيَ الْمُؤْمِنِيْنَ مِنْهُ بَلَاۗءً حَسَـنًا ۭ اِنَّ اللّٰهَ سَـمِيْعٌ عَلِيْمٌ 17
حقيقت ۾ ته توهان انهن کي قتل نه ڪيو هو، بلڪه الله انهن کي قتل ڪيو هو، ۽ اي نبي! جڏهن تو (ڌوڙ جي مٺ) اڇلي ته اها تو نه اڇلي هئي بلڪه الله اڇلي هئي (۽ مؤمنن جا هٿ جو ان ڪم ۾ استعمال ڪيا ويا) ته اهو ان ڪري هو ته الله مؤمنن کي هڪ بهترين آزمائش مان ڪاميابيءَ سان پار پهچائي، بيشڪ الله ٻڌندڙ ۽ ڄاڻندڙ آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودوديذٰلِكُمْ وَاَنَّ اللّٰهَ مُوْهِنُ كَيْدِ الْكٰفِرِيْنَ 18
اهو معاملو ته توهان سان آهي ۽ ڪافرن سان معاملو ائين آهي جو الله سندن رٿن کي ڪمزور ڪندڙ آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودودياِنْ تَسـْتَفْتِحُوْا فَقَدْ جَاۗءَكُمُ الْفَتْحُ ۚ وَاِنْ تَنْتَهُوْا فَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ ۚ وَاِنْ تَعُوْدُوْا نَعُدْ ۚ وَلَنْ تُغْنِيَ عَنْكُمْ فِئَتُكُمْ شَـيْــــًٔـا وَّلَوْ كَثُرَتْ ۙ وَاَنَّ اللّٰهَ مَعَ الْمُؤْمِنِيْنَ ۧ19
(انهن ڪافرن کي چؤ ته) جيڪڏهن توهان فيصلو ٿي گهريو ته پوءِ اجهو فيصلو توهان جي آڏو اچي ويو آهي. هاڻي جي باز اچي وڃو ته ان ۾ توهان جو ئي ڀلو آهي نه ته جي وري اِئين ڪندؤ ته اسان به اُئين ئي ڪنداسون ۽ توهانجي ڌر جو تعداد کڻي ڪيترو به گهڻو هجي، توهانجي ڪنهن به ڪم نه ايندو، الله ته مؤمنن سان گڏ آهي
— سيد ابوالاعليٰ مودودييٰٓاَيُّھَا الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اَطِيْعُوا اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَاَنْتُمْ تَسْمَعُوْنَ ښ 20
اي ايمان وارؤ! الله ۽ سندس رسول جي تابعداري ڪريو ۽ حڪم ٻڌي ان کان ڪنڌ نه ڪڍايو
— سيد ابوالاعليٰ مودودي